Hoogsensitiviteit kenmerken en hoogsensitieve typen. Welke herken jij?

Hoogsensitiviteit kenmerken als dagdromen, het intens ruiken van geuren of alleen al de gedachte aan stilzitten wat je kwaad maakt. Hoogsensitief zijn is voor iedereen anders. De kenmerken van hoogsensitiviteit zijn onder te verdelen in zes typen. Benieuwd naar waar jij je in herkend? Laten we er samen naar kijken.
De term hoogsensitiviteit is geïntroduceerd door hoogleraar Elaine Aron. Zij deed onderzoek en kwam erachter dat bij twintig procent van de mensen de hersenen net iets anders werken dan bij die van anderen. In de hersenen van hoogsensitieve kinderen en volwassenen zijn minder filters actief. Hierdoor komen meer én intensere prikkels binnen. Dit ‘anders’ werkende brein zorgt voor hoogsensitiviteit kenmerken zoals:
Hoogsensitiviteit kenmerken
- Hoogsensitieve kinderen reflecteren dieper over informatie en binnenkomende prikkels (geluiden, beelden, geuren),
- Hoogsensitieve kinderen observeren meer, waardoor ze zich meer bewust zijn van sfeer en stemmingen van anderen,
- Hoogsensitieve kinderen raken sneller overweldigd. Als ze alles opmerken, raken ze van nature overprikkeld wanneer dingen lange tijd te intens, complex, chaotisch of nieuw zijn.
Kinderen die hoogsensitief zijn kunnen zich herkennen in zes typen: psychomotorisch, sensueel, intellectueel, fantasierijk, emotioneel hoogsensitief en het orchidee kind. Voor alle hoogsensitieve typen geldt dat zij relatief weinig prikkels nodig hebben om een innerlijke reactie te ervaren. Laten we samen kijken wat deze typen betekenen:
1. Psychomotorisch hoogsensitief
Voor kinderen die zich herkennen als psychomotorisch hoogsensitief is stilstaan net zo moeilijk als bergbeklimmen. Veel energie en extreme uitdagingen zijn kenmerkend, wat ook wel de hoge-sensatie-zoeker -HSS- genoemd wordt. Deze kinderen praten snel, zijn heel persoonlijk en bijzonder gevoelig.
Deze kinderen kunnen extreem competitief zijn, wat kan leiden tot nerveuze gewoontes zoals nagelbijten. Echte ‘workaholics’ onder de hoogsensitieven. 😉
2. Sensueel hoogsensitief
Deze hoogsensitieve kinderen leven in een caleidoscopisch wonderland. Alle vijf de zintuigen zijn sterk: muziek heeft meer soul, pannenkoeken smaken voller, kunst is een spirituele ervaring.
Ze zijn doorgaans kritische eters en bijzonder vatbaar voor overprikkeling. Belangrijk is het om veel rusttijd te nemen na drukke momenten of na contact met scherpe lichten.
3. Intellectueel hoogsensitief
Deze kinderen hebben een voorliefde voor het stellen van vragen. Reflecteren en het vastbijten in het oplossen van problemen zijn kenmerkend voor een kind dat intellectueel hoogsensitief is. De waarheid vinden is bijzonder belangrijk in een wereld die voor hun niet logisch is.
Informatie vertellen zij makkelijk in detail. Een valkuil is dat zij helemaal in beslag worden genomen door of dingen logisch zijn. Ze zijn extreem kritisch op anderen én op zichzelf.
4. Fantasierijk hoogsensitief
Deze kinderen hebben notitieboekjes vol met krabbels en tekeningen. Hun innerlijke denkbeelden zijn vaak dramatische en poëtische weergaven van hun echte ervaringen. Zo verwerken zij de realiteit, die niet zo mooi is als hun fantasie.
Vaak is het onderscheid tussen werkelijkheid en fantasie lastig voor deze kinderen en worden saaie dingen niet getolereerd. Met levendige dromen verwerken deze hooggevoelige kinderen intense emoties.
5. Orchidee kind
De meeste kinderen overleven in elke (gezins-) situatie die ze tegenkomen, net als paardenbloemen (aldus Professor Bruce Ellis). Hoog sensitieve orchidee kinderen zijn biologisch gevoelig voor hun omgeving wat van invloed is op hun ontwikkeling en toekomst.
Groeit een orchidee kind op in een negatieve omgeving dan zijn zij later vatbaarder voor depressie of drugsmisbruik. Groeit een orchidee kind op in een positieve omgeving dan ontwikkelen zij zich in de meest gelukkige persoon op aarde.
6. Emotioneel hoogsensitief
Alle ’typen’ hoogsensitieven hebben een sterke verbinding met hun emoties. Bij emotioneel hoogsensitieve kinderen worden emoties sterk ervaren in hun lichaam.
Bijzonder meevoelen met anderen, het empathisch vermogen en getroffen worden door gevoelens van anderen zijn herkenningspunten. Ze zijn bijzonder eerlijk en de band met anderen is sterker.
Emotionele prikkels uiten deze kinderen lichamelijk in de vorm van:
- zweethanden
- gevoelige maag
- hartkloppingen
- blozen
Deze kinderen ervaren intense stemmingswisselingen, van extreem enthousiast en blij naar suïcidaal of depressief. Een nieuwe omgeving of een sociale ontmoeting zijn enorme uitdagingen.
‘hokjes’ denken
Deze blog is niet bedoeld om hoog sensitieve kinderen in hokjes te plaatsen. In tegendeel. Ik herken me in verschillende ’typen’. Helderheid in de veelheid en nog meer duidelijkheid in wat hoogsensitiviteit is maakt het voor mij makkelijker om te begrijpen. (zie hier het intellectuele type ;-))
Leer overprikkeling voorkomen en omgaan met hoogsensitiviteit kenmerken
Heb je veel last van overprikkeling of onrust als gevolg van je gevoeligheid? Ik help je graag om beter met prikkels om te gaan en je krachtiger te voelen. In mijn mindfulness training leer je om overprikkeling eerder te herkennen en krijg je ontspanningsoefeningen en tools om gezonde keuzes te maken. Je leert positiever naar jezelf te kijken, vrolijker te worden en meer ontspannen in het leven te staan.
Ben je benieuwd of mijn kind- of jongeren coaching in Amstelveen iets voor jou is? Lees er meer over of stuur me een e-mail. Ik kijk graag met je mee hoe ik jou kan helpen.