Angst bij kinderen. Ontdek oorzaken, kenmerken en tips!
Oorzaken van angst bij kinderen
Ingrijpende gebeurtenissen zoals het meemaken of zien van een ongeluk, pestgedrag, de scheiding van je ouders of het verliezen van een dierbaar persoon of dier kan angst bij kinderen doen ontstaan. Zo botste ik als kind met mijn fiets tegen een auto. De fiets en ik kwamen vast te zitten aan de auto. In plaats van te remmen, drukte de bestuurster op haar gaspedaal. Ik werd meters meegesleurd over het asfalt. Een bizar ongeluk, wat gelukkig goed is afgelopen. Ik merkte dat het ongeluk wel ‘in’ mij was gaan zitten. Ik was alerter in het verkeer, mijn lichaam spande zich aan als er meer snelheid was en ik had eerder gedachten zoals ‘als die maar stopt!’.
Niet bij ieder kind leidt een ongeval tot angst. Persoonlijkheidskenmerken, hoe het brein met angst omgaat is ook van invloed.
Het verschil tussen acute angst en interne angst
Acute angst is de angst die direct ontstaat bij een ingrijpende gebeurtenis. Er is directe dreiging van buitenaf en daar ben je bang voor.
Interne angst is vervolgens de natuurlijke lichamelijke respons op die stressvolle situatie die in je lichaam blijft zitten. Er is geen directe bron van dreiging in de buitenwereld, maar je lichaam en geest staan wel in de alerte stand. Interne angst gaat over de angstige gedachten over wat er is gebeurd of wat er kan gebeuren in de toekomst en over aangespannen spieren in het lichaam.
Faalangst behoort ook tot de interne angsten. Gedachten als dat je niet goed genoeg bent zorgen ervoor dat je daadwerkelijk minder goed presteert, waardoor de gedachten bevestigd worden. ‘Zie je wel, ik ben niet goed genoeg’. Vermijden van situaties of juist meer je best doen waarbij het nooit goed genoeg is zijn het gevolg.
Kenmerken van kinderen met angst
Heb jij het gevoel dat jouw dochter bovenmatig angstig is? Veel kenmerken van hoogsensitieve kinderen komen overeen met kinderen die angstig zijn.
Kenmerken van kinderen met angst zijn:
- denken dingen heel erg goed door, (ook een groot talent!)
- zijn relatief sensitiever voor geluiden en andere prikkels,
- moeten dingen kunnen begrijpen: als ik het begrijp dan heb ik het in de hand,
- zijn serieus, werken hard en proberen in alles het beste te leveren,
- hebben een strenge innerlijke criticus,
- zijn gevoelig voor oordelen en reacties van anderen,
- hebben vaak een relatief laag bewustzijn van hun lichaam, hoewel ze over sensitief zijn voor zware stressvolle reacties,
- zijn relatief sterk gefocust op stress- of angst signalen in hun lichaam. Ze analyseren continue wat ze voelen: Ben ik gespannen omdat ik het koud heb of ben ik gespannen omdat ik angst heb?
5 Tips voor ouders om angst bij kinderen te overwinnen
Heeft jouw dochter last van angstige gedachten en gaat ze situaties uit de weg? Of werkt ze juist heel hard waardoor ze nooit rust vindt? Dit zijn vijf helpende tips die je dochter helpen om zich zekerder te voelen.
- Praat ontspannen over toekomstige prestaties zoals de CITO of een spreekbeurt. Angstige kinderen zijn bijzonder serieus en werken heel hard. Geef de boodschap mee ‘Je doet zoveel als je kunt en als het niet kan, doe je minder’.
- Leg de nadruk op andere lichamelijke delen. Hartkloppingen of een opgejaagd gevoel? Kijk of je de aandacht van je dochter kan verplaatsen naar andere delen van haar lichaam ‘hoe voelen je voeten op de grond, je billen op de stoel’.
- Help je dochter te luisteren naar haar lichaam. Kinderen met angst negeren doorgaans vermoeidheidssignalen. Het is hierom belangrijk om andere gevoelens dan de angstgevoelens aandacht te geven. Voel je je moe? Luister daarnaar en kruip lekker je bed in.
- Gooi angstige gedachten letterlijk weg. Help je dochter de angstige gedachten op te schrijven op een vel papier. Maak er een prop van en gooi het in de prullenmand. Schrijf vervolgens helpende gedachten op een vel papier, maak daar een mooie tekening omheen en hang die boven haar bed.
- Start met een ontspannen kindermeditatie. Volg bijvoorbeeld de volgende stappen van de kindermeditatie ‘Even op adem komen’:
- STOP waar je mee bezig bent, even op adem komen, 🙂
- Kijk eens naar alle gedachten in je hoofd, als wolkjes die voorbijdrijven in de lucht,
- Kijk eens naar wat je voelt in je lichaam,
- Voel dan eens je ademhaling in je buik, voel hoe je buik groot wordt op een inademing en klein op een uitademing.
- Adem lieve ademhalingen naar jezelf toe en ontspan. Tover een zachte glimlach op je gezicht en open rustig weer je ogen.
Leer je zekerder en sterker te voelen
Wil jij een dochter die zich zelfverzekerder voelt, beter voor zichzelf opkomt als ze iets niet leuk vindt en minder last heeft van (faal-)angst? Daar help ik jullie heel graag bij. In mijn faalangsttraining Je Bibbers de Baas gaan we samen kijken hoe jouw dochter zich zelfverzekerder voelt en ze zich minder druk maakt over wat anderen van haar denken. Zo voelt zij zich fijner over zichzelf, ook als er een uitdagend moment is.
Ben je benieuwd of mijn kind- of jongerencoaching iets voor jouw dochter is? Lees er meer over of stuur me een e-mail of app. Ik kijk graag met jullie mee hoe ik kan helpen.
