Puberteit bij meisjes: wat verandert er en hoe ga je daarmee om?

De puberteit. Je hoort er van alles over. En misschien merk je er ook al wat van bij jezelf. Je lichaam verandert. Je krijgt borsten en wordt voor het eerst ongesteld. Misschien merk je daarnaast dat je sneller geïrriteerd of emotioneel wordt. Het is niet gek dat al die veranderingen in je lichaam veel met je doen. Wat verandert er precies in de puberteit bij meisjes? Hoe ga je om met deze emoties, onzekerheid en lastige veranderingen? Ik geef je tips.

Wanneer begint de puberteit?

De puberteit begint vaak tussen je 8e en 14e levensjaar. Bij sommige meiden start de puberteit al eerder; bij anderen iets later. Bij ongeveer 2,5% van de meisjes begint de puberteit al rond hun 8e verjaardag. Maar als het bij jou pas rond je 13e of 14e start, is dat ook heel normaal. Ieder meisjeslichaam volgt haar eigen ritme.

Wat verandert er in de puberteit bij meisjes?

Als je in de puberteit bent, zal je veel veranderingen merken aan jezelf. Zowel aan je lichaam als in ‘je denken en doen’ verandert er veel. Dit zijn de belangrijkste veranderingen in de puberteit bij meisjes:

• Je lichaam verandert. Je krijgt bijvoorbeeld borsten en bredere heupen.
• Je wordt voor het eerst ongesteld.
• Je hebt misschien last van stemmingswisselingen.
• Je hersenen maken belangrijke veranderingen door.
• Je krijgt een ander slaapritme.
• Je vrienden worden belangrijker (belangrijker dan je ouders).
• Je zet je misschien meer af tegen je ouders.

Lichamelijke veranderingen in de puberteit bij meisjes

In de puberteit verandert er veel aan je lichaam. Het kan soms even wennen zijn dat je lichaam niet meer is zoals het eerst was. Veel meisjes beginnen rond hun 10e of 11e de eerste veranderingen te merken. Maar zoals al benoemd: ieder meisjeslichaam volgt haar eigen ritme.

Dit zijn de belangrijkste lichamelijke veranderingen in de puberteit bij meisjes:

• Je maakt gemiddeld rond je 12e jaar een groeispurt door.
• Je krijgt borsten.
• Je heupen, billen en bovenbenen worden wat breder.
• Je schaamhaar begint te groeien.
• Je gaat meer zweten, vooral onder je oksels.
• Ook je binnenste schaamlippen worden iets groter.
• Je krijgt sneller puistjes. Dit komt doordat je talgklieren meer talg aanmaken.

Sommige meiden worden juist door die lichamelijke veranderingen onzeker over hun uiterlijk. Misschien moet je wennen aan je rondere vormen of baal je juist dat je minder grote borsten of brede heupen hebt dan een klasgenoot. Ook acné kan je onzeker maken.

Onthoud dat elk lichaam anders is en dat iedereen haar onzekerheden heeft. Misschien ben jij jaloers op de grotere borsten van je vriendin, maar is zij daar juist weer onzeker over.

De eerste ongesteldheid

De meeste meiden worden tussen hun 11e en 16e ongesteld. Van de 13-jarige meiden is ongeveer de helft al eens ongesteld geweest. Bij de andere helft begint dit later. Vaak komt je eerste ongesteldheid ongeveer 2,5 jaar nadat je borsten begonnen te groeien.

Vind je het spannend om voor het eerst ongesteld te worden of durf je er niet zo goed over te praten? Kijk dan of je er met een vriendin over kunt praten die je vertrouwt. Of misschien ken je iemand die al ongesteld is en je goed kan helpen. Je hoeft je sowieso nergens voor te schamen. Er zijn miljoenen vrouwen die maandelijks ongesteld worden.

Meer stemmingswisselingen door hersenveranderingen

In je puberteit verandert er ook van alles in je hersenen. Misschien herken je dat je vaker boos of geïrriteerd bent of dat je heftiger reageert dan je van jezelf gewend bent. Je moet weten dat in de puberteit je hersenen volop in ontwikkeling zijn en veel invloed hebben op je humeur. Dat verklaart vaak waarom je soms mood swings hebt: binnen 5 minuten kun je van vrolijk naar chagrijnig gaan. Soms kun je daar zelf ook van schrikken en vind je je eigen reactie misschien onredelijk. Doordat je het zelf ook niet helemaal begrijpt is het vaak moeilijk om dit toe te geven.

“Dat zijn de hormonen”, hoor je misschien weleens als je heftig reageert. Dat klopt dus niet. Het komt door de veranderingen in je hersenen. Die veranderingen gaan in een bepaalde volgorde. Eerst wordt het emotionele brein “ge-update. Het tienerbrein is hierdoor sensitiever en emotionele reacties zijn intenser. De prefrontale cortex (het hersendeel voor plannen, vooruitdenken en het reguleren van emoties) ontwikkelt zich pas later in de puberteit. Daarom heb je in de puberteit meer moeite om de gevolgen van je gedrag te overzien en is het lastiger om je emoties in toom te houden.

Je brein is ergens tussen je 21e en 25e helemaal “af”. Dus wees gerust: dit komt vanzelf goed naarmate je ouder wordt. Overigens is er ook positief nieuws: omdat je hersenen zich nu zo ontwikkelen, heb je je leven lang profijt van alle dingen die je in je puberteit leert.

Ander slaapritme

Misschien merk je dat je vaker lang in bed blijft liggen ‘s ochtends. Ook dat is niet vreemd. In de puberteit verandert je slaappatroon. Veel pubers gaan wat later naar bed en hebben meer moeite om ’s ochtends hun bed uit te komen. Dit komt door melatonine: het slaaphormoon. Dit hormoon zorgt ervoor dat je slaperig wordt. In de puberteit begint dit slaapstofje later te werken dan bij jonge kinderen. Daardoor verandert je slaapritme.

Vrienden worden belangrijker

Verder merk je in de puberteit dat je je anders gaat opstellen richting je ouders. Je vindt het eerder vervelend om als “kind” behandeld te worden dan vroeger en wilt graag (mee)beslissen over dingen die over jou gaan. Het kan ook zijn dat je vaker boos bent op je ouders of hen onredelijk vindt. Dat laatste komt niet alleen doordat je meer eigen regie wilt en je afzet tegen je ouders, maar ook door de ontwikkeling in je puberbrein.

Een belangrijk doel van de puberteit is dat je langzaamaan zelfstandiger wordt en op eigen benen leert staan. Daar hoort van nature bij dat je meer afstand van je ouders neemt. Heel logisch dus wat er allemaal gebeurt!

Hoe ga je om met die veranderingen in de puberteit?

Heb je moeite met alle dingen die veranderen nu je in de puberteit komt? Voel je je somber of baal je ervan dat je je niet helemaal jezelf voelt? Dan zijn dit 7 tips om met die veranderingen om te gaan:

1. Weet dat je niet gek bent. Je bent niet de enige die stemmingswisselingen heeft of die soms onzeker is. Besef dat onder andere de hersenveranderingen dit veroorzaken en dat meer meiden in de puberteit hier last van hebben.
2. Onthoud dat het overgaat. Je voelt je nu misschien niet zo fijn door alles wat verandert. Maar weet dat de puberteit bij meisjes niet voor eeuwig duurt. Over een paar jaar voel je je alweer fijner en zijn de stemmingswisselingen waarschijnlijk minder.
3. Praat over wat in je omgaat. Het is heel belangrijk om er niet in je eentje mee te zitten als jij je rot voelt of ergens onzeker over bent. Heb je het er liever niet met je ouders over? Praat er dan eens over met vrienden.
4. Benoem je emoties. Je eerste reactie is misschien boosheid als je ouders bijvoorbeeld iets zeggen waar je van baalt. Maar vaak zit er meer onder. Probeer eens te beginnen met je emotie benoemen. Dus spreek uit “Ik voel me boos, want…” of “Ik ben bang”. Dat zorgt voor meer begrip.
5. Vergelijk jezelf niet met anderen. Iedereen heeft een andere bouw en een ander lichaam, dus vergelijken heeft geen zin. Weet ook dat iedereen onzekerheden heeft. Ook de meiden tegen wie jij misschien opkijkt.
6. Laat je niet gek maken door social media. Wat je op social media ziet, is meestal niet echt. Veel vrouwen poseren op zo’n manier dat hun buik platter of hun billen groter lijken. Ook gebruiken veel mensen filters op social media. Dus vergelijk jezelf niet met wat je daar ziet. Ontvolg accounts waar je onzeker door wordt.
7. Voel je je somber of angstig? Vraag om hulp. Er verandert van alles in de puberteit bij meisjes: in je lichaam, in je hoofd en ook in je omgeving. Merk je dat je daar somber van wordt, weet je je niet zo goed raad met de emoties of krijg je zelfs last van sociale angst? Vraag dan zeker om hulp, bijvoorbeeld aan klasgenoten, je ouders, een mentor of een coach zoals ik.

Leer je zekerder te voelen over jezelf

Heb je negatieve gedachten over jezelf, ben je onzeker over je uiterlijk of heb je moeite met alles wat bij de puberteit bij meisjes komt kijken? Ik help je graag om je zekerder te voelen. In mijn ‘Positief zelfbeeld’-training leer je om positiever naar jezelf te kijken, vrolijker te worden en zelfverzekerder bepaalde situaties in te gaan. Ook tijdens de uitdagingen van de puberteit!

Ben je benieuwd of deze training of mijn coaching jou kan helpen? Lees meer of stuur me een e-mail of app-bericht. Dan kunnen we altijd samen kijken hoe ik je kan helpen.